ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و هم بستگی صفات در سه گونه از جنس براسیکا (b. napus, b. rapa, b. juncea) تحت شرایط دیم در منطقه گنبد

Authors

ابوالفضل فرجی

a faraji حسین حاتم زاده

h hatamzadeh

abstract

توسعه کشت دانه های روغنی جهت تأمین روغن های خوراکی یکی از اهداف مهم کشور در رسیدن به خودکفایی است. بدین منظور یافتن گونه هایی از جنس براسیکا که دارای عملکرد بالا بوده و بتوانند با خشکی فصل رویش بهتر مقابله کنند برای مناطق دیم کشور حایز اهمیت فراوان است. این تحقیق از سال 1382 به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی (گنبد در گلستان) به اجرا در آمد. در این مطالعه تعداد بیست رقم و هیبرید کلزا از سه گونه b. napus، b. rapa و b. juncea گزینش شده از آزمایش های مقایسه عملکرد سال های قبل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت کشت پاییزه برای سه سال در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سال ها و ارقام از نظر صفات تعداد روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در سال دوم (2103 کیلوگرم در هکتار) و سپس سال های اول و سوم (به ترتیب 1771 و 1575 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. ارقام j-98-102/51-5 از گونه b. juncea و alexandra و b. comet از گونه بهاره b. napus بیشترین عملکردهای دانه (به ترتیب 2484، 2326 و 2290 کیلوگرم در هکتار) را داشتند. تجزیه رگرسیون به روش گام به گام مشخص نمود که صفات تعداد خورجین در بوته و درصد روغن اثر مثبت (به ترتیب 53/508، 48/96) و تعداد روز تا رسیدگی اثر منفی (63/78-) معنی داری روی عملکرد دانه داشتند. در تجزیه عامل ها چهار عامل استخراج شد. بردار بار عامل های مربوط به سه ریشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول 794/98% کل واریانس را توجیه می کند، که سهم عوامل اول و دوم وسوم به ترتیب 575/45% و 816/36% و 403/16% بود. عامل اول،‏ عامل بهره وری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 974/0 و 940/0)، عامل دوم، عامل مخزن (صفت تعداد خورجین در بوته از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 686/0)، عامل سوم‏، عامل سرمایه ثابت گیاه (صفات تعداد روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالایی به ترتیب 672/0 و 944/0) نام گذاری شد. در نهایت ارقام j-98-102/51-5، alexandra و comet با داشتن بیشترین عملکردهای دانه و زودرسی، برای منطقه گنبد در شرایط دیم برای کشت پاییزه قابل توصیه هستند. و می توان صفت تعداد روز تا رسیدگی کمتر (زودرسی) و تعداد خورجین در بوته را به عنوان یک شاخص گزینش در شرایط دیم گنبد معرفی نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و هم‌بستگی صفات در سه گونه‌ از جنس براسیکا (B. napus, B. rapa, B. juncea) تحت شرایط دیم در منطقه گنبد

Development of oil seed crops is the most important aim in our country to achieve self sufficiency. This study was conducted to assess the suitability of oil brassicas species in rain-fed warm areas of Iran. This research was performed for three years in Agricultural Research stations of Gonbad (Golestan). Twenty varieties and hybrids (B. napus, B. rapa, B. juncea ) were compared in RCBD with t...

full text

ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و هم‌بستگی صفات در سه گونه‌ از جنس براسیکا (B. napus, B. rapa, B. juncea) تحت شرایط دیم در منطقه گنبد

Development of oil seed crops is the most important aim in our country to achieve self sufficiency. This study was conducted to assess the suitability of oil brassicas species in rain-fed warm areas of Iran. This research was performed for three years in Agricultural Research stations of Gonbad (Golestan). Twenty varieties and hybrids (B. napus, B. rapa, B. juncea ) were compared in RCBD with t...

full text

عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های سه گونه براسیکا (Brassica napus L., B. rapa L., B. junceae L.): اثر بارندگی و خارج قسمت فتوترمال در شرایط دیم گنبد

    با توجه به افزایش تنش خشکی و گرمای انتهای فصل رشد در منطقه گنبد، بررسی و انتخاب ژنوتیپ های برتر از گونه های مختلف جنس براسیکا مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. بدین منظور آزمایشی مزرعه‌ای طی سه سال زراعی 85-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. بیست ژنوتیپ از گونه های مختلف جنس براسیکا (شامل کلزای تیپ زمستانه، کلزای تیپ بهاره، شلغم روغنی و خردل زراعی) در تاریخ کاشت مناسب منطقه کشت شد...

full text

ارزیابی عملکرد دانه سه گونه‌ی Brassica napus، B. rapa و B. juncea

    کلزا یکی از گیاهان مهم روغنی محسوب می‌شود. دانه این گیاه دارای50- 40 درصد روغن و حدود 22 درصد پروتئین است. در این بررسی عملکرد 15 لاین از سه گونه براسیکا Brassica napus ، B. rapa وB. juncea در مدت سه سال زراعی 85-1382 در منطقه گچساران ارزیابی شد. این لاین‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی(در سه تکرار) در کرت‌هائی شامل شش خط چهار متری به فاصله 25 سانتی‌متر از هم کاشته شدند. در دوره نمو و ر...

full text

برآورد اثر عوامل محیطی در دوره پر شدن دانه بر وزن دانه در گونه های مختلف براسیکا(Brassica napus L., B. rapa L., B. junceae L.)

  در این تحقیق اثر عوامل محیطی مانند دما، کسر فتوترمال و بارندگی در دوره پر شدن دانه بر وزن دانه گونه‌های مختلف براسیکا به مدت سه سال زراعی (85-1382) با استفاده از طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گنبد بررسی شد. بیست ژنوتیپ از گونه های مختلف براسیکا پنج ژنوتیپ کلزای زمستانه ( B. napus L. )، پنج ژنوتیپ کلزای بهاره ( B. napus L. )، پنج ژنوتیپ شلغم روغنی ( B. rapa L. ) و پنج ژنوتیپ خردل زرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تولید محصولات زراعی و باغی

جلد ۱۳، شماره ۴۷، صفحات ۵۸۷-۵۹۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023